Tranh cãi xung quanh lệnh cấm trong Kpop: Nhà đài "lắm chuyện" hay "trò bẩn" của công ty quản lý?

Một trong những vấn đề tranh cãi và gây bức xúc ở Kpop nhiều năm qua chính là lệnh cấm vận đến từ các đài truyền hình dành cho các ca khúc và cả nghệ sĩ. Có những lệnh cấm nhận được sự đồng tình, hoan nghênh của dư luận, nhưng cũng có không ít những quyết định khiến nhiều người băn khoăn liệu chúng có phải là hợp lý?

Ca khúc bị cấm trên sóng truyền hình: Liệu nhà đài có luôn đúng?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc một sản phẩm âm nhạc bị nhà đài cấm cửa. Nhưng những lý do phổ biến nhất là ca từ phản cảm, vũ đạo khiêu khích… Tất nhiên, đây là những quyết định đúng đắn, chính đáng và hợp lý bởi nó đảm bảo rằng các sản phẩm âm nhạc không gây ảnh hưởng xấu đến giới trẻ. Dù người hâm mộ có muốn hay không thì chúng vẫn là những lệnh cấm mà các bậc phụ huynh hoan nghênh.

Thế nhưng, không phải lệnh cấm nào cũng nhận được sự đồng tình của công chúng. Không ít lần khán giả đã phải ngã ngửa trước việc ca khúc bị cấm bởi những lý do không thể ngớ ngẩn và lãng xẹt hơn.

 

KBS nổi tiếng là đài truyền hình "khó tính" bởi thường xuyên đưa ra những lệnh cấm khó... hiểu. Khi ca khúc "Uh-ee" của nhóm nhạc Crayon Pop phát hành, người hâm mộ của nhóm không khỏi ấm ức vì lệnh cấm vô lý quá mức từ đài KBS. Ca khúc bị gắn mác "không thích hợp để phát sóng" bởi sử dụng từ ngữ tiếng Nhật. Cụ thể, từ "pika" trong điệp khúc "pikapika" của ca khúc có nghĩa là tỏa sáng lấp lánh. 

Một trường hợp khác bị đài KBS cấm với lý do khó hiểu không kém đó là bài hát "Galaxy" (Akdong Musician). Fan của nhóm đã "không biết phải nói gì hơn" khi từ "Galaxy" (thiên hà) trong ca khúc lại bị cho là đang quảng cáo cho sản phẩm điện thoại Galaxy của một thương hiệu lớn. Ngay chính công ty chủ quản YG cũng "cạn lời" trước cáo buộc phi lý mà nhà đài đưa ra.

 

Thế nhưng, dường như có sự không rõ ràng giữa ranh giới "gợi cảm quá mức cho phép" và "gợi cảm nhưng vẫn trong giới hạn có thể phát sóng". Công chúng không khỏi đặt câu hỏi tại sao những động tác vũ đạo trong "Miniskirt" (AOA), "So Cool" (SISTAR), "Mirror Mirror" (4 Minutes)... bị cấm phát sóng vì cho là quá phản cảm, nhưng màn lăn lê bò trườn trên sân khấu trong "Something" (Girl's Day) trong vẫn được biểu diễn bình thường tại Music Bank, Music Core.

Nghệ sĩ bị cấm xuất hiện trên truyền hình và vấn đề lợi ích của nhà đài

Những cuộc tranh chấp, kiện tụng với công ty quản lý cũng có thể khiến cho các nghệ sĩ phải chịu lệnh cấm "ngầm" từ nhà đài. Năm 2001, SM và nhóm nhạc H.O.T. đã có một cuộc chia tay không mấy êm đẹp vì vấn đề hợp đồng. Khi đó, chỉ hai thành viên Kangta và Moon Heejun ở lại SM, còn Jang Woohyuk, Tony Ahn, và Lee Jaewon chuyển sang công ty khác và hoạt động với tư cách thành viên nhóm JTL. 

Không ít người nhận ra rằng khi không còn dưới sự quản lý của SM, JTL bất ngờ "biến mất" trên các phương tiện truyền thông. Có thông tin rằng SM đã gửi "tối hậu thư" tới các đài truyền hình rằng họ sẽ không cho tất cả các ca sĩ của mình tham gia chương trình nếu có sự xuất hiện của JTL.

Bộ ba JTL phải chăng chính là thế hệ idol đầu tiên bị "thế lực ngầm" chèn ép?

Tất nhiên, thông tin cho rằng JTL bị chèn ép đến mức biến mất khỏi truyền hình cũng chỉ dừng lại ở tin đồn. Bên cạnh đó, vào thời điểm đầu những năm 2000, người ta cũng không nghĩ được rằng SM – công ty mới thành lập được vài năm - nắm giữ nhiều quyền lực đến mức có thể gây ảnh hưởng lớn đến các nhà đài. Tuy nhiên, sau này, khi những vụ việc tương tự liên tục xảy ra, công chúng không khỏi tin rằng câu chuyện về "thế lực ngầm" là có thật.

Năm 2009, ba thành viên của DBSK - Jaejoong, Junsu và Yoochun đâm đơn kiện SM vì bản hợp đồng nô lệ 13 năm và tranh chấp trong việc chia lợi nhuận không hợp lý. Kể từ sau đó, JYJ - nhóm nhạc do 3 cựu thành viên DBSK lập ra - "mất hút" trên các phương tiện truyền thông. Theo nhiều nguồn tin, SM đã yêu cầu 9 đài truyền hình, 11 công ty giải trí, nhà phân phối và 5 kênh âm nhạc trực tuyến ngăn cấm các hoạt động của JYJ. 

Dù SM đã lên tiếng phủ nhận nhưng sự "biến mất" của JYJ trên sóng truyền hình được cho là chắc chắn có sự nhúng tay của "ông lớn" Kpop

Dù SM đã từng phản bác lại rằng việc xuất hiện trên chương trình do các đài tự quyết định và điều đó không hề nằm trong quyền lực của công ty, nhưng trong con mắt của công chúng, việc JYJ bị hạn chế xuất hiện trên truyền thông chắc chắn có liên quan đến SM.

Năm 2014, Jessica Jung được cho là bị ép rời khỏi SNSD và có những mâu thuẫn với công ty quản lý của mình - SM Entertainment. Ngay sau đó, cô cũng "mất tích" trên sóng truyền hình. Những nghệ sĩ Trung Quốc kiện SM như Hangeng, Kris, Luhan, Tao thì chỉ có thể kiếm sống ở quê nhà.

Không được quảng bá ở Hàn Quốc, Jessica chỉ có thể hoạt động trên các sân khấu nước ngoài

Khi fan phẫn nộ bởi thần tượng của mình bị đối xử bất công, người đại diện của các đài truyền hình thường đưa ra lý do rằng, họ sẽ không được để những nghệ sỹ xuất hiện trên các chương trình của mình khi các vấn đề hợp đồng chưa được giải quyết dứt điểm với công ty quản lý. Một đạo diễn đã từng lên tiếng: "Chúng tôi không muốn tạo ra rắc rối bằng cách để một nghệ sỹ đang có rắc rối pháp lý với công ty của họ xuất hiện trên chương trình của mình". 

Tuy nhiên, dù những người đại diện của các chương trình có thể dùng các tranh chấp hợp đồng để tạo ra cái cớ, công chúng vẫn cho rằng các đài truyền hình đang bị ảnh hưởng bởi quyền lực quá lớn của các công ty giải trí. Thực tế, chẳng có đài truyền hình nào muốn "đắc tội" với "ông lớn" cả. Khi nói về trường hợp các thành viên JYJ không được lên sóng truyền hình, một nhân vật trong ngành đã tiết lộ: "Đúng là đa số các đạo diễn đang rất thận trọng trước các công ty quản lý. Nếu họ để cho JYJ xuất hiện trên chương trình của mình, có thể dẫn đến một sự tẩy chay toàn bộ từ các nghệ sĩ SM Entertainment, và đó là một mất mát rất lớn".

 

Bên cạnh đó, vì vấn đề lợi ích và đảm bảo danh tiếng, nhà đài cũng sẽ hạn chế để các nghệ sĩ dính líu đến scandal xuất hiện trên chương trình truyền hình của mình. Năm 2015, phần trình diễn của T-ara tại đại nhạc hội "Dream Concert" bị cắt bỏ khi chương trình được phát sóng. Khi được đặt câu hỏi về vấn đề này, SBS cho biết: "Bởi thời lượng chương trình có hạn và các tiết mục trình diễn trong sự kiện lại quá dài nên chúng tôi buộc phải cắt bỏ một số tiết mục". 

Người hâm mộ phát hiện ra những tiết mục bị cắt hầu hết là của những tân binh hay các nghệ sĩ không mấy nổi tiếng, còn T-ara là nhóm nhạc kì cựu. Không ít người cho rằng KBS sợ bị liên lụy bởi một bộ phận công chúng Hàn Quốc vẫn "ném đá" T-ara sau vụ lùm xùm bắt nạt.

Cách các nghệ sĩ đối phó với lệnh cấm vận từ nhà đài

Khi ca khúc bị cấm vận, một trong những biện pháp mà các công ty thường sử dụng là sửa đổi ca từ hoặc vũ đạo của ca khúc. Sau khi bị KBS cảnh cáo vì tên ca khúc "Lotto" mang nghĩa là xổ số, EXO đã đổi tiêu đề từ "Lotto" thành "Louder". "Mirotic" (DBSK) từng bị cấm phát sóng trước 10 giờ tối và gắn mác 19+ vì câu hát "I got you under my skin". Sau đó, nhóm đã thay đổi lời bài hát thành "I got you under my sky".

 

Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có những trường hợp các nghệ sĩ chấp nhận để những sản phẩm âm nhạc của mình không xuất hiện trên sóng truyền hình thay vì sửa đổi ca từ nhằm giữ nguyên nội dung và thông điệp ca khúc. "Cherry Bomb" (NCT 127) từng bị dính lệnh cấm của KBS bởi có những từ ngữ liên quan đến bạo lực. Khi dư luận cho rằng SM sẽ sửa lại lời của bài hát thì bất ngờ, phía công ty lại tuyên bố sẽ không thay đổi bất cứ nội dung nào bởi nó sẽ làm mất đi thông điệp ban đầu của ca khúc.

 

Với các nghệ sĩ của YG, những ca khúc của họ thường không qua khỏi vòng kiểm duyệt khắt khe của KBS. Cứ mỗi khi ca sĩ thuộc YG phát hành bài hát mới, họ lại nhận những lệnh cấm từ KBS bởi vô vàn lý do khác nhau. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng dù không được lên sóng truyền hình, nhưng với đẳng cấp của mình, những ca khúc của các nghệ sĩ YG vẫn "ăn nên làm ra" trên các BXH.

Các nghệ sĩ chịu lệnh cấm "ngầm" như JYJ, Jessica… phải chịu số phận bi thảm khi không được xuất hiện trên các sân khấu truyền hình trực tiếp, các chương trình âm nhạc. Tuy nhiên, JYJ, Jessica vẫn không từ bỏ giấc mơ ca hát của mình mà chọn cách biểu diễn trên các sân khấu nhỏ, các sân khấu quốc tế. 

Dù album của họ không được quảng bá rầm rộ tại quê nhà, không được "khua chiêng gõ trống" ồn ào như nhiều ngôi sao khác, nhưng những cố gắng cuối cùng cũng được đền đáp xứng đáng. Mỗi khi ra sản phẩm âm nhạc là một lần những ca khúc của họ "oanh tạc" trên các BXH âm nhạc trực tuyến. Con đường JYJ hay Jessica cố gắng để gỡ bỏ lệnh cấm vận tại Hàn là hết sức gian nan, nhưng những người nghệ sĩ có tài năng, kiên trì với lý tưởng và niềm đam mê riêng chắc chắn sẽ không bao giờ bị lãng quên trong lòng công chúng.